Цифрлық таңбалау қорғау құралы ретінде: Астанада балалар тауарларының қауіпсіздігі талқыланды

Астанада Институт парламентаризмінің ҚР Президенті жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссиясы және «TechnoWomen» коммерциялық емес ұйымымен бірлесе ұйымдастырған «Уды тоқтайық – Қауіпсіз балалық шақ: тұтыну сапасын бақылау және контрафактіден қорғау» атты дөңгелек үстел өтті. Іс-шара барысында қатысушылар сапасыз тауарлардан қорғаудың негізгі тетігі ретінде балалар тағамы мен ойыншықтарды цифрлық таңбалау жүйесін енгізуді ұсынды.

«TechnoWomen» басқарма төрайымы Азиза Шужеева алаңдатарлық статистиканы келтірді. Оның айтуынша, 2024 жылы қазақстандық бұқаралық ақпарат құралдарында балалардың кем дегенде 24 жаппай тағамдық улану жағдайы туралы материалдар жарияланған.

«Қазіргі уақытта кәсіпкерлік субъектілеріне тексеріс жүргізуге мораторий бар, сондықтан мұндай дүкендерді ешкім қайта тексермейді. Ата-аналар шағым бере алмайды, яғни қауіпті тауарларды анықтап, жағдайларды қарастырып, айналымнан алып тастайтын жүйе жоқ», – деді Азиза Шужеева.

ҚР Денсаулық сақтау министрлігі Санитарлық-эпидемиологиялық бақылау комитетінің техникалық регламент талаптарының сақталуын бақылау басқармасының басшысы Айгерім Сәдубаева өз сөзінде өнімнің сауда нүктелерінде бақылау мәселесіне тоқталып, цифрлық таңбалауды тауар сапасын бақылаудың тиімді құралы екенін атап өтті. Ведомство өкілдері дүкен сөрелеріне түсетін өнімнің шығу тегі мен сапасын қадағалау үшін заманауи технологияларды енгізудің қажеттілігін айтты.

Tanba бірыңғай тауарларды таңбалау және қадағалау операторының бас директоры Бикеш Құрманғалиева жүйенің жұмыс тетігі туралы егжей-тегжейлі түсіндірді. Ол дәстүрлі таңбалау мен заманауи сәйкестендіру жүйесінің айырмашылығын атап өтті. Егер дәстүрлі таңбалау жапсырмадағы ақпарат қана болса, цифрлық таңбалау тауар туралы толық электронды ақпаратты қамтитын бірегей Data Matrix коды.

«Осы код арқылы тауар туралы толық ақпарат алуға болады: өндірушісі кім, импорттаушы кім, қайдан әкелінген, құрамы қандай, қашан өндірілген, қашан айналымға енгізілген. Бұл белгісіз, қауіпті тауарлардың нарыққа түсу мүмкіндігін төмендетеді. Егер тауар партиясы уытты немесе қауіпті болып шықса, таңбалау жүйесі оны бүкіл ел бойынша тез қадағалап, жедел түрде айналымнан алып тастауға мүмкіндік береді», – деп түсіндірді Бикеш Құрманғалиева.

Дөңгелек үстелге қатысушылар балалар тауарларына цифрлық таңбалау енгізу бастамасын қолдады. Олар жүйені пилоттық түрде ең алдымен балалар тағамы мен ойыншықтарында енгізу қажеттігін атап өтті, себебі бұлар балалардың денсаулығы мен қауіпсіздігіне тікелей әсер ететін ең маңызды тауар санаттары болып есептеледі.